Ortodonti, baş boyun bölgesindeki iskeletsel ve dişsel sorunların teşhisi, önlenmesi ve düzeltilmesi ile ilgilenen tedavi dalıdır. Bu tedavi sırasında çok basit dil ve damak egzersizlerinden porselen tellere, iskeletsel destek sistemlerinden, dişlerin iç taraflarına takılan lingual braketlere kadar pek çok yöntem ve materyal kullanılabilir.
Ortodontik tedavide kullanılan materyal ve yöntemler devamlı gelişse de, tedavi prensipleri değişmemektedir. Tüm tedavi dallarında olduğu gibi, erken teşhis, ortodontik bozuklukların önlenmesi ve düzeltilmesi için en önemli basamaktır.
Ortodontik muayene 7 yaşından itibaren yapılmasi önerilir. Ortodontik tedaviye başlamak için ideal yaş aralığı 11-15 olmakla beraber her yaşta tedavi yapılabilir.
Ortodontik sorunlar, çocukluk çağında başlayabileceği gibi, diş kaybı, dişeti rahatsızlıkları gibi problemlere bağlı olarak erişkin yaşta da oluşabilir. Bu sorunların düzeltilmesi, estetik sorunu çözmekten öte, dişlerin sağlığını sağlamak ve ömrünü uzatmak açısından önemlidir. Oluşmuş olan bir dişeti rahatsızlığı sonucunda dişlerde aralıklar meydana gelmiş olabilir. Bu aralığın ortodontik olarak düzeltilmesi, hem görüntüyü düzeltecek, hem de dişlerin birbirleriyle ilişkisini sağlamlaştırarak dişleri taşıyan kemik yapıyı kuvvetlendirecektir.
Modern ortodontinin başlamasından günümüze, ortodontik malzemeler ve teknikler ortaya çıkmış, diş renginde braketler, şeffaf damaklıklar ve dişlerin iç yüzeylerine takılan braketler geliştirilmiştir. Bu sayede erişkin hastalar da son derece kolay biçimde tedavi olabilmektedir.
ORTODONTİK PROBLEMLER NEDEN OLUŞUR VE NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Ortodontik problemler, ağız ve diş yapısının anormal şekilde gelişmesi veya dişlerin düzensiz konumlanması sonucu ortaya çıkar. Bu problemler genellikle genetik faktörler, çene yapısı, çiğneme alışkanlıkları ve diş bakımıyla ilgili faktörlerle ilişkilendirilebilir. Ortodontik problemlerin nedenleri ve tedavi yöntemleri:
Nedenleri:
- Genetik Faktörler: Aile geçmişi, diş ve çene yapısının gelişiminde önemli bir rol oynar. Eğer ailede diş düzensizlikleri veya çene problemleri varsa, çocuğun da benzer sorunlar yaşama riski artar.
- Çene Yapısı: Üst çene ile alt çene arasındaki uyumsuzluklar, çene problemlerine yol açabilir. Örneğin, alt çenenin üst çeneye göre önde veya arkada olması gibi.
- Süt Dişlerin Erken Kaybı: Süt dişlerinin erken kaybı, kalıcı dişlerin çıkışını etkileyebilir ve düzensiz diş dizilerine neden olabilir.
- Alışkanlıklar: Parmak emme, emzik kullanımı veya uzun süreli biberon kullanımı gibi alışkanlıklar, diş yapısının bozulmasına neden olabilir.
- Diş Bakımı: Kötü diş bakımı ve düzensiz diş fırçalama alışkanlıkları, dişlerin çürümesine ve düzensiz hizalanmasına yol açabilir.
Tedavi Yöntemleri: Ortodontik problemlerin tedavisi için birkaç farklı seçenek vardır. Tedavi, kişinin yaşına, problemin ciddiyetine ve tedaviyi kabul edebilirliğine bağlı olarak değişebilir. İşte ortodontik problemlerin tedavi yöntemleri:
- Braketler: Metal veya seramik braketler, dişlerin düzeltilmesi ve hizalanması için kullanılır. Bir ortodontist tarafından takılır ve belirli aralıklarla ayarlamalar yapılır.
- Invisalign: Bu şeffaf plaklar, dişlerin hizalanmasını sağlamak için kullanılır. Estetik açıdan daha çekici bir seçenek olabilir ve çıkarılıp takılabilir.
- Diş Telleri: Diş telleri, dişlerin düzeltilmesi ve çenelerin uyumlu hale getirilmesi için kullanılır. Diş telleri, braketlerin yanı sıra başka aparatlarla birlikte kullanılabilir.
- Çenelerin Cerrahi Müdahalesi: Bazı ciddi çene problemleri cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu tür işlemler, alt veya üst çenenin yeniden konumlandırılmasını içerebilir.
- Diş Çekme ve Uygunsuz Dişlerin Çekilmesi: Tedavi sırasında, gerektiğinde fazla dişler çekilebilir veya uygunsuz dişler kaldırılabilir.
Ortodontik tedavi genellikle uzun süreli bir süreçtir ve sabır gerektirir. Tedavi sonunda, daha düzgün dişlere ve sağlıklı bir çene yapısına sahip olmak için çaba harcanır. Ortopedik cerrahi gerektiren durumlarda, cerrahi sonrası rehabilitasyon ve izlem de önemlidir. Tedavi seçenekleri ve süreleri her birey için farklı olabilir, bu nedenle bir ortodontiste danışmak en iyi yaklaşımdır.
Şeffaf Plak Nedir?
Şeffaf plaklar, dişlerdeki bozuklukları düzeltmek için kullanılan özel olarak tasarlanmış plaklardır. Her hasta için özel olarak üretilen bu plaklar, dişlerin hareketini kademeli olarak düzeltmek için kullanılır. Bu tedavi yöntemi, geleneksel tel tedavilerine nazaran daha estetik ve konforlu bir seçenektir.
Nasıl Çalışır?
- Başlangıç Değerlendirmesi: Tedaviye başlamadan önce, bir diş hekimi veya ortodontist tarafından bir değerlendirme yapılır. Bu değerlendirme sırasında dişlerin durumu incelenir ve tedavi planı belirlenir.
- Ölçü Alımı ve Tasarım: Hasta için özel olarak bir diş izlenimi alınır ve bu izlenimler, dijital olarak taranarak bilgisayar ortamında tedavi planı oluşturulur. Bu plana göre, her bir plak, dişlerin hareketini belirli bir şekilde düzeltmek için tasarlanır.
- Plakların Takılması: Tedavi başladığında, hastaya bir dizi şeffaf plak verilir. Her plak, 10 gün kullanılır ve daha sonra bir sonraki plakla değiştirilir. Bu süreç, dişlerin hareket etmesini sağlar.
- Düzenli Kontroller: Tedavi süresince, hastanın düzenli olarak kontrol edilmesi gerekebilir. Bu kontrollerde, tedavinin ilerlemesi değerlendirilir ve gerektiğinde düzeltmeler yapılır.
- Sonuçların Sabitlenmesi: Tedavi tamamlandığında, hastanın dişlerinin yeni konumunu korumak için bir retainer (sabitleyici) kullanılabilir. Bu, dişlerin istenmeyen hareketlerden korunmasını sağlar.
Avantajları Nelerdir?
- Estetik Görünüm: Şeffaf plaklar, geleneksel metal tellere nazaran daha estetik bir görünüme sahiptir ve dışarıdan neredeyse fark edilmezler.
- Konforlu Kullanım: Plaklar, yumuşak ve pürüzsüz bir malzemeden yapıldığı için diş etlerine ve ağıza daha az tahriş yaparlar.
- Hareketliliğin Kolaylığı: Plaklar, yeme, içme ve dişlerin fırçalanması gibi günlük aktiviteler sırasında kolayca çıkarılabilir ve tekrar takılabilir.
- Kısa Tedavi Süresi: Bazı durumlarda, geleneksel tellere göre daha kısa bir tedavi süresine sahip olabilirler.